بررسی نسبت تعداد مسکن به مستاجران در ۲۰ سال اخیر
تحولات جمعیت و مسکن طی سالهای ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۵ در ایران نشان میدهد تعداد خانوارها و واحدهای مسکونی تقریبا دو برابر شده اما به همین میزان بر آمار مستاجران افزوده شده است.
سال ۱۳۷۵ جمعیت ایران ۶۰.۰۵۵ میلیون، تعداد خانوار ۱۲.۳۹۸ میلیون و تعداد واحد مسکونی در دسترس ۱۰.۷۷۰ میلیون بوده است. سال ۱۳۹۵ این آمار به ترتیب در بخش جمعیت ۷۹.۹۲۶ میلیون، تعداد خانوار ۲۴.۱۹۶ میلیون و واحد مسکونی در دسترس ۲۲.۸۳۰ میلیون را نشان میدهد. در سال ۱۳۷۵ به ازای هر ۱۱۵ خانوار ۱۰۰ واحد مسکونی در تصرف (دسترس) وجود داشته که در سال ۱۳۹۵ این رقم به ۱۰۶ خانوار به ازای ۱۰۰ خانه رسیده که از بهبود شرایط حکایت دارد. ارقام در بخش شهری ۱۰۰ مسکن در برابر ۱۰۴ خانواده را نشان میدهد. با این حال سرشماری نفوس و مسکن بین سالهای ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۵ نشان میدهد تعداد مستاجران از ۱۵.۴ درصد به ۳۰.۷ درصد رسیده است. در سال ۱۳۷۵ تعداد واحدهای ملکی ۷۳.۴ درصد، واحدهای استیجاری ۱۵.۴ درصد و سایر واحدها ۱۱.۹ درصد بوده است. سال ۱۳۹۵ این آمار به ترتیب در بخش ملکی ۶۰.۵ درصد، استیجاری ۳۰.۷ درصد و سایر واحدها ۸.۸ درصد شده است.
سال ۷۵؛ ۱۰۰ خانه به ازای ۱۱۵ خانوار
سال ۱۳۷۵ جمعیت ایران ۶۰.۰۵۵ میلیون نفر، تعداد خانوارها ۱۲.۳۹۸ میلیون خانوار و تعداد واحد مسکونی ۱۰.۷۷۰ میلیون واحد بود. در این سال تراکم خانوار در هر دو بخش شهری و روستایی عدد ۱.۱۵ را نشان میدهد؛ یعنی به ازای هر ۱۰۰ خانهی در دسترس ۱۱۵ خانوار وجود داشته است. بعد خانوار نیز در بخش شهری ۴.۶۳ و بعد خانوار روستایی عدد ۵.۲۲ را نشان میداد. تراکم نفر در واحد مسکونی نیز در بخش شهری ۵.۳ و در بخش روستایی ۶ بوده است. در این سال ۷۳.۴ درصد از جمعیت ایران در واحدهای ملکی، ۱۵.۴ درصد در واحدهای استیجاری و ۱۱.۹ درصد در سایر واحدها زندگی میکردند.
سال ۸۵؛ ۱۰۰ خانه به ازای ۱۱۰ خانوار
در سال ۱۳۸۵ اوضاع تولید مسکن نسبت به ۱۰ سال قبل از آن در ایران مقداری بهتر شده؛ هرچند تعداد مستاجران با رشد هشت درصدی از ۱۵ درصد به ۲۳ درصد افزایش یافت. جمعیت ایران در سال ۱۳۸۵ با رشد ۱۰ میلیونی به ۷۰.۴۹۵ میلیون نفر رسید. تعداد خانوار نیز ۱۷.۵۰۱ میلیون خانوار بود؛ از این تعداد ۱۲.۴۰۵ میلیون در شهرها و ۵.۰۹۶ میلیون در روستاها زندگی میکردند. در این سال تراکم خانوار عدد ۱.۱، بعد خانوار ۴.۰۳ و تراکم نفر در واحد مسکونی ۴.۴ را نشان میدهد. یعنی به ازای هر ۱۰۰ خانهی در دسترس ۱۱۰ خانواده وجود داشته است. در بخش شهری و روستایی این ارقام به ترتیب ۱۰۹ و ۱۱۵ خانواده به ازای ۱۰۰ واحد مسکونی بوده است. در سال ۱۳۸۵ واحدهای ملکی ۶۷.۹ درصد، واحدهای استیجاری ۲۲.۹ درصد و سایر واحدها ۹.۱ درصد بوده است.
سال ۹۰؛ ۱۰۰ خانه به ازای ۱۰۶ خانوار
سال ۱۳۹۰ آمار مجددا از بهتر شدن اوضاع تولید مسکن حکایت دارد اما باز هم تعداد مستاجران افزایش یافته و با رشد ۳.۶ درصدی به ۲۶.۶ درصد رسیده است. در این سال تراکم خانوار ۱.۰۶، بعد خانوار ۳.۵ و تراکم نفر در واحد مسکونی ۳.۸ بود. یعنی به ازای هر ۱۰۰ واحد مسکونی در دسترس ۱۰۶ خانواده وجود داشت. همچنین تعداد واحدهای ملکی ۶۲.۷، واحدهای استیجاری ۲۶.۶ و سایر واحدها ۱۰.۷ درصد بوده است. سال ۱۳۹۰ ایران با رشد جمعیت ۵ میلیون نفری نسبت به پنج سال قبل از آن مواجه شد. در این سال جمعیت کشور ۷۵.۱۴۹ میلیون نفر، تعداد خانوادهها ۲۱.۱۸۵ میلیون خانوار و تعداد واحد مسکونی در دسترس ۱۹.۹۵۴ میلیون واحد بوده است.
سال ۹۵؛ ۱۰۰ خانه به ازای ۱۰۶ خانوار
در سال ۱۳۹۵ یک بار دیگر آمار از افزایش تعداد مستاجران حکایت کرد اما در بخش واحد مسکونی نسبت به خانوار، افزایشی ایجاد نشد. البته در این سال تعداد خانوادهها ۳ میلیون خانوار افزایش یافت اما برخلاف دورههای قبل تعداد واحد در برابر خانوار رشد پیدا نکرد. از سوی دیگر تعداد مستاجران ۴ درصد افزایش یافت. در سال ۱۳۹۵ تراکم خانوار ۱.۰۶، بعد خانوار ۳.۳ و تراکم نفر در واحد مسکونی ۳.۵ بوده است. به بیان دیگر در این سال به ازای هر ۱۰۰ خانهی در دسترس ۱۰۶ خانواده وجود داشته که نسبت به پنج سال قبل از آن بدون تغییر بوده است. سال ۱۳۹۵ جمعیت ایران ۷۹.۹۲۶ میلیون نفر، تعداد خانوار ۲۴.۱۹۶ و تعداد واحد مسکونی ۲۲.۸۳۰ میلیون بوده است. آمار واحدهای ملکی را ۶۰.۵، واحدهای استیجاری را ۳۰.۷ و سایر واحدها را ۸.۸ درصد نشان میدهد.